«جورج فریدمن»، بنیان‌گذار و رئیس اندیشکده استراتفور و تحلیل‌گر ارشد مسائل ژئوپلتیک در یادداشتی که پایگاه اینترنتی اندیشکده مزبور آن را منتشر کرده است، اذعان کرده که سیاست‌های تحریمی ایالات متحده علیه مسکو، سیاست‌هایی ناکارآمد است.
فریدمن در این یادداشت تحلیلی که خلاصه‌ای از مطالب مندرج در آن در اختیار مخاطبان محترم قرار می‌گیرد، ضمن اشاره به اینکه تحریم برای جلوگیری از جنگ انتخاب می‌شود تصریح کرد که زمانی در سیاست بین‌الملل از تحریم به‌جای جنگ استفاده می‌شود که یا هزینه‌های جنگ بسیار بالا باشد و یا احتمال شکست در جنگ قابل توجه باشد.
این تحلیل‌گر مسائل ژئوپلتیک با بیان اینکه هدف از تحریم، تغییر در رفتارهای کشور هدف از طریق ایجاد رنج اقتصادی است، افزود: با این حال رنج در کشور هدف نباید تا به آن حد فزون گردد که کشور مزبور جنگ را به باقی ماندن در شرایط تحریم ترجیح دهد.
وی با ذکر مثالی از تحریم سنگین ژاپن در سال 1941 که باعث شد این کشور نتواند نفت وارد کند به این واقعیت اشاره کرده است که همین تحریم‌های سخت منجر شد که ژاپنی‌ها وارد جنگ دوم جهانی شده و به «پرل هاربر» یورش برند. این احتمال هم البته بعید نیست که فرانکلین روزولت از ابتدا با هدف وارد کردن ژاپنی‌ها به جنگ دست به چنین تحریم‌های گسترده‌ای زده باشد.
ژاپنی‌ها به واشنگتن اعتماد نداشتند و بر این باور بودند که تسلیم در برابر خواسته‌های آمریکا باعث خواهد تا این کشور تنها خواسته‌های خود را افزایش دهد. توکیو خطرات جنگ را می‌دانست اما این خطرات را کمتر از خطر تطبیق دادن خود با خواسته‌های واشنگتن می‌دید.
بنیان‌گذار اندیشکده استراتفور با بیان اینکه تحریم تنها کشورهایی را تحت تاثیر شدید قرار می‌دهند که ابزار تلافی‌جویانه مناسبی در اختیار نداشته باشند، تاکید کرد که اعمال تحریم‌های موثر بر روسیه کاری دشوار خواهد بود چرا که این کشور توان پاسخ‌گویی نظامی بالایی دارد. همچنین روس‌ها هم می‌توانند اموال کشورهای غربی را در روسیه مسدود کنند و یا روند صادرات انرژی به اروپا را متوقف کنند. روشن نیست که آیا استفاده از چنین ابزارهایی توسط مسکو دوراندیشانه هست یا نه، اما مهم این است که روس‌ها دارای چنین قابلیت‌هایی هستند.
به دلایل فوق و همچنین به‌خاطر «تئوری تحریم غالب در سال‌های اخیر»، که به تحریم رژیم‌ها به جای تحریم مردم نظر دارد، آمریکا و کشورهای غربی به‌جای تحریم کشور روسیه دست به تحریم اشخاص و شرکت‌هایی زده‌اند که بر این باورند در ماجراهای اوکراین نقش داشته‌اند. به عبارت دیگر، غربی‌ها با حمله به منافع افراد ذی‌نفوذ و دوایر داخلی قدرت در روسیه، قصد دارند دولت پوتین را مجبور به تغییر در آرایش سیاسی خود در اوکراین کنند.
* 3 دلیل اصلی ناکارآمدی تحریم‌های واشنگتن علیه مسکو
فریدمن در ادامه 3 دلیل اصلی برای ناکارآمدی اتخاذ چنین سیاستی از سوی آمریکایی‌ها و متحدانشان اقامه کرده است:
اول آنکه روس‌ها قدرت را فدای پول نمی‌کنند. در دهه 1990 میلادی هر که پول داشت، قدرت هم داشت اما در شرایط فعلی الزاما چنین نیست و قدرت و ثروت به موازات یکدیگر قرار دارند. علاوه بر آن، رهبران روس آن‌قدر از پول‌های خود را در داخل روسیه نگهداری می‌کنند که در این شرایط به مشکل برنخورند. در واقع این دست از رهبران روسی، به تحریم‌های ایالات متحده با بی‌اعتنایی خواهند نگریست. آنها ممکن است مقداری پول از دست بدهند اما با محبوبیتی که در روسیه کسب می‌کنند، آن را جبران خواهند کرد.
دوم اینکه رهبران روس در بسیاری از شرکت‌های غربی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و اموال آنها با اموال شرکت‌ها و شهروندان غربی ممزوج گردیده است. چگونه قرار است این افراد تحریم شوند و در عین حال به شرکت‌های غربی آسیب وارد نشود؟ در بسیاری از موارد، تحریم این اشخاص به‌مثابه خودتحریمی خواهد بود.
سومین دلیل اقامه شده از سوی رئیس اندیشکده مشهور استراتفور این است که پوتین محبوبیت افزایش یافته خود در اثر پیوستن شبه‌جزیره کریمه به روسیه را به این راحتی‌ها از دست نخواهد داد. «همچون آمریکا، رهبران روسیه نیز هرچه در مسائل سیاست خارجی قاطع‌تر به‌نظر برسند، از محبوبیت بیشتری برخوردار خواهند شد.» همچنین برای پوتین سخت خواهد بود که به تحریم‌های غرب پاسخ ندهد چرا که در این صورت بخشی از محبوبیت مزبور را از کف خواهد داد.
جورج فریدمن، در پایان این یادداشت کم‌نظیر خود اذعان کرده است که «واشنگتن عملا در حال تحریم مسکو نیست، بلکه دوست دارد چنین به‌نظر برسد که تلاش می‌کند سیاست‌های روسیه را تغییر دهد!»
این تحریم‌ها همچنین با هدف اقناع برخی اشخاص در کنگره آمریکا و همچنین آن دسته از مقامات وزارت خارجه آمریکا طراحی شده است که حقوق بشر را محور سیاست خارجی ایالات متحده می‌دانند. با این دو راهبرد به هر دو گروه می‌توان گفت که واشنگتن بیکار نبوده و بالاخره کاری انجام داده است.
فریدمن با این عبارات یادداشت خود را خاتمه داده است: رهبران دوراندیش، بسیاری از مواقع تلاش می‌کنند وانمود کنند که کاری را انجام می‌دهند، تا اینکه واقعا آن کار را انجام دهند.
* آنچه از این یادداشت تقدیم مخاطبان فرهیخته خبرگزاری فارس شد، با رویکرد ترجمه آزاد و خلاصه‌سازی ضمن وفاداری به اصل محتوا تهیه و تنظیم گردیده بود.