آیزاک فارغ التحصیل رشته روابط بین الملل از دانشکده علوم سیاسی و اقتصاد لندن می باشد. وی با تمرکز بر موضوع روابط خارجی هند، در مرکز پژوهش های سیاست عمومی واقع در کوچی(Kochi-India)، ارتباط این کشور را با اعضای شورای همکاری های خلیج (فارس) مورد بررسی قرار داده است. آیزاک جیمز در ابتدای مقاله خود می نویسد سفر نریندر مودی به عربستان سعودی بخاطر موقعیت زمانی آن بسیار قابل توجه بود. از طرفی قیمت جهانی نفت سقوط شدیدی داشت و در کنار آن افزایش هزینه های جاری بسیاری از کشور های حوزه خلیج فارس، آن ها را با کسری عظیم بودجه مواجه کرده است. این امر به ویژه برای عربستان_کشوری که 90 درصد از درآمد دولت آن از محل فروش نفت است_ تبعات بیشتری را به همراه داشته است و از زمانی که در جنگ داخلی یمن دخالت کرده هزینه های جاری کشور نیز رو به افزایش بوده است. در نتیجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) ، در تلاشند تا با طرح های متنوع اقتصادی و با هدف کاملا مشخصی، وابستگی اقتصادی خود را به این کالای پایان پذیر(نفت) کاهش دهند. بنابراین بخش کلیدی و مهم این فرآیند دوسویه شامل سرمایه گذاری در خارج از کشور و در حوزه هایی است که قبلا در آن حیطه، تجربیات زیادی کسب کرده اند و دارای تخصص کافی هستند، همچنین دعوت از سرمایه گذاران خارجی در بخش های که فاقد دانش و تخصص لازم می باشند، جزو اولویت هاست.
نیاز هند و عربستان سعودی به یکدیگر
همانطور که گفته شد جذب سرمایه های خارجی از اولویت های مهم دولت مودی به شمار می آید. چرا که سرمایه های خارجی باعث رشد اقتصادی داخلی شده و نیز افزایش فرصت های شغلی را به همراه دارد، همچنین منجر به تزریق تکنولوژی و استاندارهای بهتر جهانی در کشور می شود. هند علاوه بر افزایش سهولت انجام کسب و کار، به تازگی در بسیاری از حوزه ها از جمله معدن، ساخت و ساز، دفاع و صنایع هوانوردی سعی کرده است تا هنجارهای مربوط به سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) را نیز تسهیل نماید. کشور های حوزه خلیج فارس-به خصوص امارات متحده عربی، عربستان سعودی و قطر-دارای ذخایر عظیمی از ثروت می باشند، از این رو هدف اصلی دولت مودی جذب سرمایه گذار خارجی برای مشارکت در پیشبرد طرح های زیربنایی در هند می باشند.
در جریان بازدید مودی از امارات متحده عربی در ماه های گذشته، جذب سرمایه گذار و دعوت از شرکت های بزرگ در دستور کار دولت وی قرار گرفته بود، در همین راستا مقامات امارات با سرمایه گذاری 75 میلیارد دلاری در حوزه زیر ساخت هند موافقت نمودند. به همین ترتیب عربستان سعودی نیز_ با ثروت عظیمی بالغ بر (632 میلیارد دلار) و مشتاق برای تنوع بخشیدن به اقتصاد تک بعدی و نفت محور خود _ می تواند به یک شریک جذاب و ایده آل برای توسعه زیر ساخت های بیمار گونه هند مبدل گردد. بنابراین عربستان سعودی جدای از اینکه یک سرمایه گذار آینده نگر است، در حال حاضر برای هند یک شریک تجاری مهم نیز به حساب می آید. به طوری که روابط تجاری دوجانبه دو کشور در سال مالی 2014-2015 به ارزش 39 میلیارد دلار بوده است. عربستان سعودی_ با جمعیتی در حدود 31 میلیون نفر، از لحاظ سرانه تولید ناخالص داخلی(GDP) رتبه دهم را در جهان به خود اختصاص داده است_ با وجود یک بازار داخلی بسیار بزرگ و قدرت عظیم در سرمایه گذاری قابلیت این را خواهد داشت تا به یک بازار مهم و حیاتی برای محصولات هند مبدل گردد علی الخصوص در بخش سنگ های قیمتی، محصولات کشاورزی و دارویی. از طرفی عربستان، هند را یک بازار اساسی و بسیار کلیدی برای اصلی ترین کالایش(نفت) در نظر دارد- و انتظار می رود در دهه های آتی با افزایش صادرات نفت، اهمیت هند نیز بیشتر شود.
از سوی دیگر ایالات متحده آمریکا-به عنوان بزرگترین بازار صادرات نفت عربستان- به لطف انقلاب شیل (shale revolution) در یک مسیری قرار گرفته که سعی دارد به کشور دارای انرژی خودکفا تبدیل شود؛ عربستان سعودی نیز ضمن احساس خطر متوجه این مطلب شده است که بازار آینده خود را به جای جستجو در غرب دیگر باید در شرق پیدا کند یعنی در هند و چین، کشورهایی که در حال حاضر سریع ترین رشد اقتصادی جهان را دارند.
هند در سال 2015، 80 درصد از نیازهای نفتی خود را از طریق واردات تامین نمود که یک پنجم از حجم این واردات از عربستان بود. پیش بینی می شود اقتصاد هند با روند افزایشی قابل ملاحظه ای که دارد در دو دهه آینده و تا سال 2040 میلادی در جایگاه دومین اقتصاد قدرتمند دنیا قرار بگیرد. بنابراین با تقاضای بیشتری برای تولید نفت مواجه خواهد بود. بر همین اساس، بنا به اعلان وزارت نفت و گاز طبیعی هند، انتظار می رود تا سال 2040، نیاز به منابع انرژی تا سقف 130 درصد افزایش یابد به طوریکه میزان نفت وارداتی از 3.8 میلیون بشکه در روز به 9.8 میلیون بشکه افزایش یابد.
شاید لازم به اذعان این مطلب نباشد که عربستان سعودی-به عنوان بزرگترین تامین کننده منابع نفتی هند و تنها کشوری که دارای ظرفیت مازاد نفتی است- در سال های اخیر به شریک تجاری و حیاتی هند مبدل گشته. از این رو در دو دهه آینده شاهد این خواهیم بود که هند بیش از پیش به عربستان سعودی برای انتقال این منابع تکیه نماید. علاوه بر این رهبران عربستان نیز مانند دولت مودی به جمع کشورهایی پیوستند که به طور پیشرونده از سرمایه گذاران خارجی دعوت به عمل می آورند و سرمایه گذاری مستقیم خارجی را به عنوان ابزاری مهم در تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور مورد توجه قرار داده اند. براساس اعلان سازمان سرمایه گذاری عمومی عربستان (SAIGA) ، 426 مجوزِ سرمایه گذاری در عربستان برای شرکت های هندی صادر شده است. اگرچه حجم واقعی معادلات این شرکت ها را در اختیار نداریم و شاید برآورد تاثیرات آنها کار دشواری باشد، با این حال گفته می شود؛ کمپانی هایی نظیر TCS و L & T قراردادهای کلان و در خور توجهی جهت سرمایه گذاری های در عربستان به امضا رسانده و تصریح کردند برای توسعه زیرساخت و نیروی انسانی در عربستان حضور خواهند داشت. با این وجود، هنوز سرعت رشد سرمایه گذاری دوجانبه به حد ایده آل و مورد دلخواه طرفین (هند-عربستان) نرسیده است.
موانع روابط هند و عربستان
بسیاری از کسب و کارها و امور تجاری در عربستان از طریق دولت اجرا می شود و ریاض درپشت پرده های غالب سرمایه گذاری های خارجی قرار گرفته است. علیرغم ذخایر عظیم عربستان که آن را به چهارمین قدرت در جهان از این منظر تبدیل کرده، اما از لحاظ سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جایگاه چهل و نهم جهان قرار دارد. در نتیجه در وضعیت فعلی شاید غیر منطقی باشد که از عربستان سعودی انتظار داشته باشیم تا بتواند رتبه خود را در بخش سرمایه گذاری خارجی بهبود ببخشد. همچنین در شرایط فعلی که قیمت نفت کاهش یافته و کمتر از 40 دلار در هر بشکه معامله می شود باعث شده تا عربستان با کسری بودجه مواجه شود. در سپتامبر 2015 بنا به گزارشی از فایننشال اکسپرس این کشور مجبور به خروج بخشی از سرمایه های خود از بانک های جهانی شد تا بتواند بخشی از کسری بودجه خود را جبران کرده و سایر امور منطقه ای خود را پیش ببرد.
روابط برد_برد
ریاض علاقه زیادی به پیگیری روابط نزدیک با دهلی دارد. رشد اقتصادی بسیار سریع کشورهایی نظیر هند و چین_ براساس پیش بینی ها در دو دهه آتی_ به خاطر حجم بالای تقاضا علی الخصوص در حوزه نفتی، مطمئناً مزایای محسوسی برای عربستان به ارمغان خواهد داشت. به خصوص اگرقرار باشد مجموع تقاضای نفتی هند در دو دهه آینده و تا سال 2040 به 9.8 میلیون بشکه در روز برسد قاعدتاً عربستان هرگز این فرصت را از دست نخواهد داد. به علاوه هند در بخش آی.تی و دارو حرف هایی برای گفتن دارد و عربستان سعودی نیز بازار بسیار مطلوبی برای عرضه خواهد بود و مختصراً می توان بیان کرد موارد ذکر شده دلایلی هستند که اجازه می دهد به چشم انداز طولانی مدت روابط هند و عربستان سعودی خوش بین بود.